سفر تخت سلیمان ( تکاب)- بخش اول

20 و 21 مهرماه 1396 

سفر تکاب به همت  دوستان خوب همدوره جهانگردی و پیشنهاد استاد فلاحی هماهنگ شد. از چند هفته قبل کلی ذوق آن را داشتم و هر چه به زمان سفر نزدیکتر میشدیم و انجامش قطعی تر میشد هیجانزده تر میشدم. به غیر از همدوره ها به دوستان اهل دل و ایرانگردمون هم خبر این سفر را داده بودیم .

قرارمون ساعت 6 صبح دم میدون آزادی بود. تا روز آخر 38 نفر شده بودیم. من از یک هفته جلوتر کوله ام را آماده کرده بودم و مادر خوبم و دو تا از دوستان عزیزم که یک زوج دوست داشتنی ایرانگرد هستند هم به من ملحق شده بودند. 

تقریبا بیشتر دوستان همدیگر را می شناختیم و بقیه هم همون ابتدای مسیر با هم آشنا شدیم. راننده اتوبوس هم کاپیتان علی، سلطان جاده ها! بودند که رانندگی فوق العاده ماهرانه شون و اخلاق خوش و تجربه عالی ایشون باعث شد که سفرمون به یک سفر موفق و خاطره انگیز تبدیل بشه : سلام کاپیتان !!!

از تهران تا قزوین را یکسره رفتیم و من که هر دفعه تا کردان غر میزدم که چقدر دوره و چرا نمیرسیم اصلا نفهمیدم کی به قزوین رسیدیم. قبل از قزوین برای صبحانه توقف کردیم و اونجا با لوئیجی تنها مسافر خارجی تورمون بیشتر آشنا شدم. 

بعد از صبحانه مستقیم به مقصد گنبد سلطانیه حرکت کردیم. این هم توضیحی مختصر درباره گنبد سلطانیه که یکی از آثار فرهنگی ایران است که در یونسکو ثبت جهانی شده است : 

ارغون خان، چهارمین ایخان مغول، تصمیم گرفت که در دشت حاصخیز سلطانیه قلعه ای مستحکم بنا کند اما در سال 691 ه.ق درگذشت. بعدا اولجایتو در سال 702 ه.ق کار ساخت شهر سلطانیه را از سر گرفت. بزرگترین بنای داخل قلعه مجموعه بقعه ی سلطان محمد خدابنده ( الجایتو) بود. این گنبد از لحاظ معماری نقطه عطفی در معماری ایران محسوب میشود. زمین این بنا از طبقات فشرده ی شن و ماسه به عمق 8 متر تشکیل شده و از مقاومت خوبی برخوردار هست به همین دلیل معماران این بنای مرتفع 48 متری را با پی 50 تا 60 سانتی متری بنا ساختند و به نوعی با تجربه خود یک ریسک کردند که جواب داد. ویژگیهای ساختمانی گنبد چنان هست که پرفسور سن پائولزی ساختمان گنبد  کلیسای " سانتا ماریا دل فیوره" فلورانس را برگرفته از سلطانیه می داند. گنبد عظیم سلطانیه دارای دهنه 25.6 متری است. آرایش سقف ایوانها زیباترین و جذاب ترین گچ بریهای ایران هستند( معماری ایران و جهان در سپهر فرهنگ ایران، دکتر رضا نوری شادمهانی، انتشارات مهکامه) 

قبل از ورود به ساختمان استاد برامون از تاریخچه برج گفتند . واقعیت این هست که اینقدر ظریفکاریهای دیدنی برج زیاد بود که یک ساعت و دو ساعت و سه ساعت برای بازدید آن کم هست. اگر به خودم بود شاید اقلا یک صبح تا عصر آنجا می ماندم و سرفرصت و دل سیر هنر هنرمندان قرن هشت هجری را تماشا می کردم. 

خوشبختانه هوا هم خیلی خوش ( به قول یکی از دوستان یزدی خش ) بود و به قول فردوسی عزیز نه سرد و نه گرم و همیشه بهار بود (البته بهار پاییزی) 

بعد از سلطانیه عازم زنجان شدیم. بعد از ناهار و نماز به دیدن عمارت و موزه رختشورخانه رفتیم. اوایل حکوت رضاشاه ، علی اکبرخان توفیقی اولین شهردار زنجان دستور ساخت این بنا را میدهد. معماری قشنگ آن هم مربوط به اواخر قاجار و اوایل پهلوی میشود. هدف از ساخت این رختشوی‌خانه تامین امنیت و آسایش زنان در یک مکان سرپوشیده بوده‌است. از نظر تشابه کاربری چنین بنایی در هیچ قسمتی از ایران به این شکل دیده نشده، ولی از نظر معماری با مسجد عباسقلی خان و دروازه ارگ قابل مقایسه‌ است. این بنا به طور عام‌المنفعه و شبانه‌روزی بوده و بابت استفاده از آن هیچ پولی از شهروندان دریافت نمی‌شده‌ است.

بالان هم تبدیل به موزه مردمشناسی شده است. 

من عاشق حیاط اندرونی آنجا شده بودم. کنار رختشورخانه یک بازارچه محلی هم بود که از آنجا چاقوی زنجان خریدیم،یک حیاط خیلی باصفا هم داشت که شربت خانه شده بود. با دوستانمان کنار حوض با صفایش نشستیم و چهارتا چایی لیوانی بزرگ مشتی گرفتیم و حسابی خستگی من دررفت. 

بازدید از موزه مرد نمکی توی برنامه نبود اما چون فرصت بود از آنجا هم بازدید کردیم. 

دیدن مردانی از دوره های هخامنشی تا ساسانی که به دلیل ریزش معدن در تونلها و زمانهای مختلف در معدن نمک چهرآباد به طور طبیعی نمک سود شده بودند حس عجیبی داشت. انگار زمان برای آنها متوقف شده بود. دستهای پسر16 ساله هخامنشی درست به همان حالتی که آوار روی سر او ریخته بود باقی مانده بود و ظرافت انگشتانش را می توانستیم ببینیم. 

لباسها و اشیای همراهشان هم همانطور دست نخورده باقی مانده بود. 

پس از بازدید موزه در حالی که دیگر هوا رو به تاریک شدن می رفت به سمت روستای شیز در مجاورت تخت سلیمان حرکت کردیم و قسمتهای هیجان انگیز سفر با ورود به جاده دندی شروع شد. 

(پایان بخش اول)